افراد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی از جدا شدن از افرادی که از لحاظ عاطفی به آنها وابسته هستند، مانند والدین یا عزیزانشان یا از خانه خود، احساس ترس و اضطراب شدیدی می کنند. آنها اغلب نگران هستند که در صورت دوری از عزیزانشان اتفاق بدی برای آنها بیفتد. تشخیص اختلال اضطراب جدایی بر اساس معیارهای DSM-5 می باشد.
برای کودکان خردسال معمولاً زمانی که از والدین یا مراقبان خود جدا می شوند، احساس ناراحتی می کنند. قبلا تصور می شد که اختلال اضطراب جدایی فقط در دوران کودکی یا نوجوانی ایجاد می شود. اما اکنون مشخص شده‌است که می تواند در بزرگسالان نیز رخ دهد.
زمانی تشخیص داده‌می‌شود که فرد مبتلا به اختلال اضطراب جدایی بیش از حد سن رشدش باشد و باعث ناراحتی قابل توجهی در زندگی روزمره‌اش شود. به عنوان مثال، از جدا شدن از چهره های دلبستگی خود اجتناب می کنند و از تنهایی اجتناب می کنند. همچنین ممکن است زمانی که جدایی رخ می دهد یا پیش بینی می شود علائم فیزیکی را تجربه کنند.
یک روانپزشک با استفاده از معیارهای خاصی که در «راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی» (DSM-5) یافت می‌شود، اختلال اضطراب جدایی را تشخیص میدهد.
در اینجا آنچه شما باید در مورد چگونگی تشخیص اختلال اضطراب جدایی بدانید آمده‌است.
اختلال اضطراب جدایی گاهی اوقات به اختصار SAD اطلاق می‌شود. این می تواند گیج کننده باشد. زیرا سایر اختلالات سلامت روان مانند اختلال عاطفی فصلی و اختلال اضطراب اجتماعی نیز به اختصار SAD نام دارند.
غربالگری
پزشک مراقبت های اولیه یک فرد اغلب می تواند غربالگری اولیه را برای اختلال اضطراب جدایی انجام دهد. اما برای تشخیص رسمی باید به یک روانپزشک ارجاع داده‌شود.
کودکان مبتلا به اضطراب جدایی معمولاً از نظر عاطفی به بزرگسالان مانند والدینشان وابسته هستند. برای بزرگسالان، ارقام دلبستگی می تواند شامل فرزندان، همسر آنها باشد.
تشخیص اختلال اضطراب جدایی با استفاده از ارزیابی بالینی انجام می شود که از معیارهای تشخیصی انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) که در DSM-5 فهرست شده‌است، پیروی می کند.
ارزیابی: مصاحبه و پرسش
ارزیابی ممکن است شامل مقیاس های رتبه بندی خود گزارش دهی و مصاحبه های ساختاریافته باشد. سوالات پرسیده شده به این بستگی دارد که آیا یک بزرگسال یا کودک ارزیابی می شود. به عنوان مثال، مقیاس اضطراب جدایی کودکان (CSAS) سؤالات قابل دسترس کودک را فهرست می کند، مانند: “آیا وقتی باید مادر یا پدر خود را ترک کنید، شکم شما درد می کند؟” و “آیا نگران مریض شدن مادر یا پدرتان هستید؟”
اگر کودکی در حال ارزیابی باشد، والدین یا مراقبان ممکن است نقش مهمی در مصاحبه داشته باشند. روانپزشک احتمالاً از بزرگسالان می‌خواهد آنچه را که در رفتار کودک مشاهده کرده‌اند توصیف کند و همچنین سؤالاتی در مورد سابقه پزشکی خانواده بپرسد.
معیارهای DSM-5
طبق DSM-5، برای تشخیص اختلال اضطراب جدایی باید معیارهای زیر رعایت شود.
- پریشانی مکرر مکرر هنگام پیش بینی یا تجربه جدایی از خانه یا افراد دلبستگی اصلی.
- نگرانی مداوم و بیش از حد در مورد از دست دادن چهره های اصلی دلبستگی یا آسیب احتمالی به آنها، مانند بیماری، جراحت، بلایا یا مرگ.
- نگرانی مداوم و بیش از حد در مورد تجربه رویدادهایی که باعث جدایی از یک شخصیت اصلی دلبستگی می شود، مانند گم شدن، ربوده شدن، تصادف یا بیمار شدن
- بی میلی یا امتناع مداوم از بیرون رفتن، دور از خانه، مدرسه، محل کار، یا هر جای دیگر به دلیل ترس از جدایی
- ترس مداوم و بیش از حد یا بی میلی در مورد تنها بودن یا بدون افراد دلبستگی عمده در خانه یا در محیط های دیگر
- بی میلی یا امتناع مداوم از خوابیدن دور از خانه یا به خواب رفتن بدون نزدیک شدن به یک شخصیت دلبستگی عمده
بر اساس DSM-5، ترس، اضطراب یا اجتناب باید پایدار باشد – به این معنی که حداقل چهار هفته در کودکان و نوجوانان و معمولاً شش ماه یا بیشتر در بزرگسالان طول می کشد. علائم همچنین باید باعث ناراحتی بالینی قابل توجه و/یا آسیب به رشد فرد از نظر اجتماعی، مدرسه یا محل کار شود.
DSM-5 همچنین پزشکان را ملزم می‌کند تا قبل از تشخیص اختلال اضطراب جدایی، سایر شرایط سلامت روانی یا جسمی را که می‌توانند علائم فرد را توضیح دهند، رد کنند.
شروع
اختلال اضطراب جدایی در گذشته فقط در کودکان و نوجوانان تشخیص داده‌می‌شد. با این حال، آخرین به روز رسانی DSM در سال 2013 دستورالعمل های تشخیصی را تغییر داد تا یافته های مطالعاتی را که نشان می دهد این اختلال در بزرگسالی ایجاد می شود، منعکس کند.
تحقیقات نشان میدهد که اختلال اضطراب جدایی در میان تمام اختلالات اضطرابی، زودترین سن شروع را دارد. بر اساس یک متاآنالیز در سال 2017 از مطالعات انجام شده تا سال 2014، میانگین سن شروع 10.6 سال است که 95 درصد از افراد بین 6 تا 14 سال به این اختلال مبتلا می شوند.
با این حال، با تشخیص اخیر که این اختلال در بزرگسالان کمتر تشخیص داده شده است، میانگین سن واقعی شروع ممکن است بالاتر باشد.
افرادی که در بزرگسالی دچار اختلالات اضطراب جدایی می‌شوند، نسبت به افرادی که در دوران کودکی دچار این اختلال می‌شوند، اختلال عملکردی بیشتری را تجربه می‌کنند (به این معنی که تأثیر بیشتری بر توانایی آنها برای عملکرد در زندگی روزمره دارند).
علل
دقیقاً مشخص نیست که چه چیزی باعث اختلال اضطراب جدایی می شود. با این حال، تصور می شود که شروع آن به ترکیبی از عوامل مرتبط باشد.
عواملی که اعتقاد بر این است که در ایجاد اختلال اضطراب جدایی نقش دارند عبارتند از:
- ناملایمات خانواده دوران کودکی مانند بیماری روانی والدین، سوء مصرف مواد، رفتار مجرمانه، خشونت خانگی؛ آزار جسمی کودک؛ سوء استفاده جنسی؛ و غفلت
- رویارویی با رویدادهای آسیب زای زندگی. به عنوان مثال می توان به تجربه بلایای طبیعی، جنگ، خشونت جنسی و مرگ یکی از عزیزان اشاره کرد.
تشخیص های افتراقی
یکی از مهمترین مراحل در تشخیص اضطراب جدایی این است که مشخص شود آیا علائمی که فرد تجربه می‌کند با اختلال دیگری بهتر توضیح داده‌می‌شود یا خیر.
فوبیاها و اختلالات مرتبط با فوبیا از جمله اختلال اضطراب جدایی، فوبیای خاص، اختلال اضطراب اجتماعی و آگورافوبیا وجود دارد.
اختلال اضطراب جدایی می تواند خطر ابتلای فرد به سایر اختلالات سلامت روان از جمله اختلالات اضطرابی و اختلالات خلقی مانند افسردگی را افزایش دهد.
در طول فرآیند تشخیصی، یک روانپزشک باید ثابت کند که علائمی که فرد تجربه می کند با چیز دیگری بهتر توضیح داده‌نمی‌شود. مصاحبه همچنین ممکن است شامل شناسایی اختلالات دیگری باشد که یک فرد دارد.
DSM-5 چندین بیماری روانی دیگر را فهرست می کند که باید قبل از تشخیص اختلال اضطراب جدایی در فرد رد شوند.
اختلال طیف اوتیسم
اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال رشدی است که بر ارتباطات و رفتار تأثیر می گذارد.
با توجه به DSM-5، اگر امتناع مداوم یک فرد از ترک خانه به مقاومت بیش از حد در برابر تغییر مرتبط باشد، علائم او ممکن است با ASD بهتر از اختلال اضطراب جدایی توضیح داده‌شود.
اختلالات روانی
اختلالات روان پریشی ، مانند اسکیزوفرنی ، با اختلال در رابطه با واقعیت، معمولاً با تغییرات رفتاری مرتبط مشخص می شوند.
با توجه به DSM-5، اگر هذیان یا توهم در مورد جدایی وجود داشته باشد، علائم فرد ممکن است با یک اختلال روان پریشی بهتر از اختلال اضطراب جدایی توضیح داده‌شود.
آگورافوبیا
آگورافوبیا با ترس یا اضطراب مشخص در مورد موقعیت هایی مانند استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، ایستادن در صف یا قرار گرفتن در میان جمعیت، قرار گرفتن در خارج از خانه و قرار گرفتن در فضاهای باز یا فضاهای بسته مانند مغازه ها، تئاترها و سینماها مشخص می شود.
با توجه به DSM-5، اگر فردی از بیرون رفتن بدون یک همراه مورد اعتماد خودداری کند، علائم او ممکن است به جای اضطراب جدایی، مربوط به آگورافوبیا باشد.
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
اختلال اضطراب فراگیر (GAD) با نگرانی و اضطراب بیش از حد مشخص می شود که کنترل آن دشوار است.
با توجه به DSM-5، نگرانی در مورد سلامتی یا آسیب های دیگر ممکن است به این معنی باشد که یک فرد دارای GAD است، نه اختلال اضطراب جدایی.
اختلال اضطراب بیماری
اختلال اضطراب بیماری (IAD) (که قبلاً هیپوکندریازیس یا هیپوکندری اطلاق می شد) یک بیماری روانپزشکی است که باعث می شود فرد به شدت باور کند که یک بیماری جدی یا تهدید کننده زندگی را دارد یا خواهد داشت، حتی اگر علائم کمی از خود نشان دهد.
بر اساس DSM-5، اگر فردی در مورد ابتلا به یک بیماری نگرانی داشته‌باشد، ممکن است علائم او با اختلال اضطراب بیماری بهتر از اختلال اضطراب جدایی توضیح داده‌شود.
تستهای آزمایشگاهی
برای تشخیص اختلال اضطراب جدایی نمی توان از تست های آزمایشگاهی استفاده کرد. تنها راه برای تشخیص این بیماری یا هر فوبیای خاص، ارزیابی دقیق توسط یک روانپزشک با استفاده از معیارهای تعیین شده در DSM-5 است.
تست خود یا در خانه
برای کودکان خردسال در جدایی از والدین یا مراقبان خود مشکلی غیرعادی نیست، اما کنار آمدن با آن می تواند چالش برانگیز باشد. با این حال، زمانی که کودک دوری از والدین و مراقبان خود را سخت می‌گذراند، همیشه به این معنا نیست که او دارای اختلال اضطراب جدایی است.
اگر مشکل جدا شدن کودک از والدین، شخصیت دلبستگی دیگر، یا خانه اش با سن او نامتناسب باشد، ممکن است نشانه ای از ابتلا به اختلال اضطراب جدایی باشد.
همچنین علائم دیگری از اختلال اضطراب جدایی در کودکان و نوجوانان وجود دارد که بزرگسالان باید از آنها آگاه باشند.
یک کودک یا نوجوان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی ممکن است:
- والدین یا افراد دلبسته خود را در سراسر خانه دنبال کنید
- اصرار به خوابیدن با والدین یا افراد دلبستگی
- از رفتن به مدرسه، خوابیدن، یا سایر موقعیت‌هایی که از والدین یا شخصیت‌های دلبستگی جدا شده‌اند خودداری می‌کنند.
- مکرراً والدین یا افراد دلبسته خود را برای “اعلام حضور” در زمانی که از آنها دور هستند تماس بگیرید.
سخن پایانی
زمانی تصور می‌شد که اختلال اضطراب جدایی فقط در کودکان و نوجوانان رخ میدهد، اما اکنون مشخص شده‌است که می‌تواند در بزرگسالی نیز ایجاد شود. در حالی که برخی از مشکلات جدایی از والدین یا مراقبان در کودکان رایج است، اگر علائم نامتناسب با سن فرد باشد، ممکن است نشانه‌ای از اختلال اضطراب جدایی باشد.
فقط یک روانپزشک می تواند اختلال اضطراب جدایی را تشخیص دهد. او از طریق ارزیابی دقیق با استفاده از معیارهای تعیین شده در DSM-5 انجام می شود. قبل از تشخیص، پزشک باید سایر شرایط اختلالات روانپزشکی مانند فوبیای خاص را که ممکن است علائم فرد را بهتر توضیح دهد، رد کند.
اگر نگران این هستید که شما یا فرزندتان به اختلال اضطراب جدایی مبتلا باشید، اولین قدم برای ارزیابی مراجعه به پزشک است. آنها می توانند شما را برای غربالگری به یک روانپزشک ارجاع دهند.