راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) توسط انجمن روانپزشکی آمریکا منتشر شده است و شامل الزامات رسمی برای طبقه بندی و تشخیص بیماری های روانی است . شما اغلب ارجاعاتی به نسخه چهارم و پنجم DSM خواهید یافت. DSM-IV در سال 1994 منتشر شد و DSM-5 در سال 2013 جایگزین آن شد. در این مقاله به تغییرات اختلال دوقطبی در DSM-5 می پردازیم.
DSM مهم است. چرا که حاوی کدهای تشخیصی برای بیماری های روانپزشکی -مشابه کدهای مربوط به بیماری های جسمی- است. به عنوان مثال، اگر در آمریکا یک پزشک آزمایش خون را تجویز کند و کاغذی را به شما بدهد تا آن را به آزمایشگاه ببرید، آزمایشگاه ممکن است اصرار کند که یک کد تشخیصی روی آن وجود داشته باشد زیرا باید آن را به یک شرکت بیمه ارائه کند .
در مورد بیماری های روانپزشکی هم همینطور است. یک روانپزشک نمی تواند به سادگی به بیمه شما بگوید: “این بیمار دارای اختلال دوقطبی است .” برای نوع اختلال دوقطبی باید کد خاصی ارائه شود .
تاریخچه DSM
اولین ویرایش DSM در سال 1952 منتشر شد که 102 دسته از اختلالات را فهرست مینمود. هر یک از اینها فهرست کوتاهی از علائم به همراه برخی اطلاعات در مورد علل مشکوک را شامل می شد.
نسخه 1968 (نسخه دوم) شامل 100 اختلال بود و در سال 1979، نسخه سوم از تاکید روانکاوانه فاصله گرفت و شامل بیش از 200 دسته تشخیصی بود و سیستم چند محوری (محور I تا محور V) را معرفی کرد.
- محور I – اختلالات بالینی (از جمله اختلال دوقطبی)
- محور دوم – اختلالات شخصیت و عقب ماندگی ذهنی
- محور سوم – شرایط عمومی پزشکی
- محور چهارم – مشکلات روانی اجتماعی و محیطی (مواد استرس زا)
- محور پنجم – ارزیابی کلی عملکرد
اصطلاح “عقب ماندگی ذهنی” دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرد، زیرا بسیاری آن را توهین آمیز و گمراه کننده می دانند. با انتشار DSM-5-TR (DSM-5، ویرایش متن)، اصطلاح “اختلال رشد فکری ( ناتوانی ذهنی )” اکنون استفاده می شود.
DSM-IV برای اولین بار در سال 1994 منتشر شد و یک نسخه اصلاح شده در سال 2000 منتشر شد که DSM-IV-TR نامیده شد (اگرچه “TR” یا ویرایش متن اغلب در مقالاتی که به کتابچه راهنمای ارجاع می دهند گنجانده نمی شد). در حالی که به سیستم Axis پایبند بود، این نسخه تشخیص ها و علائم را به بخش ها یا “درخت تصمیم” تقسیم کرد، از جمله اینکه کدام علائم باید برای تشخیص گنجانده شوند و کدام نشانه ها نباید وجود داشته باشند.
تغییرات در DSM-5
DSM-5 که در سال 2013 منتشر شد، تغییرات زیادی ایجاد می کند. واضح ترین آنها تغییر استفاده از اعداد رومی به عربی است (به جای DSM-5، DSM-V نامیده می شود).
تغییر مهم دیگر این است که سیستم Axis حذف شد. در عوض، 20 فصل شامل دسته بندی اختلالات مرتبط است. «اختلالات دوقطبی و مرتبط با آن» یکی از این دسته است. نمونه های دیگر عبارتند از:
- اختلالات اضطرابی
- اختلالات وسواسی جبری و مرتبط با آن
- اختلالات افسردگی
- اختلالات تغذیه و خوردن
- اختلالات شخصیت
یکی از بحث‌ها این است که DSM-5 سندرم آسپرگر (AS) را تحت اختلال طیف اوتیسم مجدداً طبقه‌بندی کرد . تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از افرادی که در ابتدا این تشخیص را دریافت کرده بودند، طبقه‌بندی جدید را «تهدیدی برای هویت، موقعیت اجتماعی و دسترسی به حمایت‌ها» می‌دانستند.
اختلال دوقطبی در DSM-5
اگرچه اختلال دوقطبی دوران کودکی برای سال‌ها به خوبی تعریف شده و مورد استفاده قرار گرفته است، اختلال دوقطبی کودکان تشخیص جدیدی در DSM-5 نیست. در عوض، دسته ای از اختلالات افسردگی به نام اختلال اختلال تنظیم خلقی مخرب (DMDD) اضافه شده است . عامل این نگرانی این بود که تشخیص اختلال دوقطبی کودکان به طور متناقض و بیش از حد برای انواع مختلف تحریک پذیری کودکان اعمال می شود.
برای اختلال دوقطبی تحت DSM-5، در حال حاضر هفت تشخیص ممکن وجود دارد :
- اختلال دوقطبی I
- اختلال دوقطبی II
- اختلال سیکلوتایمیک
- اختلال دوقطبی و مرتبط با مواد/دارو
- اختلال دوقطبی و مرتبط با آن به دلیل بیماری دیگر
- سایر اختلالات دوقطبی و مرتبط
- اختلال دوقطبی نامشخص و مرتبط
تغییرات اضافی اختلال دوقطبی در DSM-5 عبارتند از:
- حذف “قسمت مختلط”. در عوض، یک دوره شیدایی ، هیپومانیک یا افسردگی را می توان به عنوان ” با ویژگی های مختلط ” مشخص کرد ، یک مشخص کننده با تعریف خاص خود در کتابچه راهنمای کاربر.
- تشخیص دوقطبی II در DSM-IV سابقه اپیزودهای مختلط را حذف کرد. این استثنا حذف شده است که تغییر مهمی بود.
- یک تغییر ظریف این است که کلمه “غیر طبیعی” در معیار DSM-IV A برای یک دوره هیپومانیا گنجانده نشده است، در حالی که در معیار A برای یک دوره شیدایی قرار دارد. در DSM-5، این زبان برای هر دو قسمت وجود دارد. این معیارهای کامل دو نوع مجزا از قسمت ها را به هم نزدیک می کند.
هر نوع اختلال دوقطبی دارای مواردی است که به آنها مشخص می شود ( مانند “با ویژگی های ترکیبی”، در بالا یا مشخص کننده های دیگر مانند ” با دیسترس اضطرابی ” یا ” با تندچرخی “) که بیماری را بیشتر روشن می کند.
اختلال دوقطبی در DSM-5-TR
DSM-5-TR که در سال 2022 منتشر شد، تغییرات بیشتری در اختلال دوقطبی ایجاد کرد. معیار B در اختلال دوقطبی I تجدید نظر شد.
- معیارهای اصلی DSM-5 : “وقوع دوره(های) شیدایی و افسردگی اساسی با اختلال اسکیزوافکتیو ، اسکیزوفرنی ، اختلال اسکیزوفرنی فرم ، اختلال هذیانی، یا سایر طیف های اسکیزوفرنی مشخص یا نامشخص و سایر اختلالات روان پریشی بهتر توضیح داده نمی شود.
با این حال، اپیزودهای خلقی را نمی توان با اختلالات روان پریشی بهتر توضیح داد زیرا دوره های خلقی علائم اختلالات روانپریشی نیستند (به استثنای اختلال اسکیزوافکتیو). متن به شرح زیر اصلاح شد.
- معیارهای بازبینی شده DSM-5-TR : “حداقل یک دوره شیدایی با اختلال اسکیزوافکتیو بهتر توضیح داده نمی شود و بر اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوفرنیفرم، اختلال هذیانی، یا سایر طیف های اسکیزوفرنی مشخص یا نامشخص و سایر اختلالات روان پریشی تطبیق داده نمی شود.”
متن DSM-5-TR نشان می‌دهد که در دوقطبی I، یک دوره شیدایی را نمی‌توان بر روی یک تشخیص موجود اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوفرنیفرم، اختلال هذیانی، یا سایر اختلالات روانپریشی مشخص یا نامشخص «فوق‌العاده» گذاشت (در بالای آن رخ می‌دهد).
تغییر مشابهی در معیار C برای دوقطبی II ایجاد شد. DSM-5-TR می‌گوید: «حداقل یک دوره هیپومانیک و حداقل یک دوره افسردگی اساسی با اختلال اسکیزوافکتیو بهتر توضیح داده نمی‌شوند و بر اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوفرنیفرم، اختلال هذیانی یا سایر طیف‌های اسکیزوفرنی مشخص یا نامشخص و موارد دیگر اختلال روان پریشی منطبق نیستند.”
مشخص کننده ها
از دیگر تغییرات اختلال دوقطبی، مشخص‌کننده‌هایی که شدت یک دوره شیدایی را نشان می‌دهند نیز از DSM-5 به DSM-5-TR تنظیم شدند. پیش از این، مشخص‌کننده‌های شدت دوقطبی خفیف، متوسط و شدید بودند. اما این عبارات فقط برای برچسب زدن دوره های افسردگی معنادار بودند، نه دوره های شیدایی. «خفیف» در DSM-5، هیچ اختلالی را در عملکرد نشان نمی‌دهد، در حالی که دوره‌های شیدایی با اختلال در عملکرد تعریف می‌شوند.
مشخص‌کننده‌های قسمت‌های شیدایی در DSM-5-TR به موارد زیر به‌روزرسانی شدند:
- خفیف : دوره شیدایی حداقل معیارهای علائم را دارد
- متوسط : دوره شیدایی باعث افزایش بسیار قابل توجهی در اختلال می شود
- شدید : شخصی که دوره شیدایی را تجربه می کند، تقریباً به نظارت مستمر نیاز دارد تا از آسیب رساندن به خود و/یا دیگران جلوگیری شود .انجمن روانپزشکی آمریکا راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی . ویرایش پنجم، ویرایش متن. انتشارات روانپزشکی آمریکا.