هذیان های گزند و آسیب چیست؟
هذیان های گزند و آسیب زمانی رخ می دهند که شخصی معتقد است که دیگران قصد دارند به آنها آسیب برسانند، علیرغم شواهدی که خلاف آن را نشان می دهد. این یک نوع تفکر پارانوئیدی است که می تواند بخشی از چندین بیماری روانی مختلف باشد .
چه افراد مبتلا به این وضعیت فکر کنند که همکاران در کارشان خرابکاری می کنند یا معتقدند دولت در تلاش است آنها را بکشد، شدت هذیان های گزند و آسیب متفاوت است. برخی از افراد مبتلا به اینگونه هذیان بر این باورند که برای ایمن ماندن باید تمام تلاش خود را انجام دهند – و در نتیجه، ممکن است در زندگی روزمره با مشکل مواجه شوند.
در حالی که همه ممکن است برخی از باورهای نادرست را در مورد افرادی که “برای بدست آوردن آنها” انجام می دهند تجربه کنند، برای افرادی که دچار هذیان های گزند و آسیب هستند، اعتقادات آنها آسیب جدی به زندگی آنها وارد می کند. هذیان های آنها معمولاً نشانه ای از یک بیماری روانی است که نیاز به کمک حرفه ای دارد.
انواع هذیان های گزند و آسیب
افراد مبتلا به بیماری روانی ممکن است دچار اینگونه هذیان شوند. این هذیان ها بیشتر با اسکیزوفرنی مرتبط هستند ، اما ممکن است در طول دوره های شیدایی اختلال دوقطبی یا افسردگی شدید همراه با روان پریشی نیز ظاهر شوند .
هذیان های گزند و آسیب یکی از رایج ترین انواع هذیان است.
آنها همچنین ممکن است نشانه یک اختلال هذیانی باشند، بیماری که با حداقل یک ماه هذیان مشخص می شود اما علائم روان پریشی دیگر وجود ندارد . همچنین برای افراد مبتلا به زوال عقل ایجاد هذیان رایج است. آمارها میگویند که 27 درصد از افراد مبتلا به زوال عقل در یک زمان هذیان های گزند و آسیب را تجربه می کنند.
اختلالات هذیانی نسبت به سایر بیماری های روانی که ممکن است شامل روان پریشی باشد بسیار کمتر شایع است. تخمین زده می شود که تنها 0.2٪ از جمعیت اختلال هذیانی را تجربه می کنند.
انواع کمتر رایج هذیان عبارتند از:
- هذیان جسمانی : باور غلط ثابت شده مبنی بر اینکه فرد دارای نقص جسمی یا مشکل پزشکی است
- هذیانهای اروتومانی : این باور که کسی عاشق آنهاست
نشانه های هذیان های گزند و آسیب
افراد مبتلا به اینگونه هذیان معتقدند که آسیبی در راه است و افراد دیگر قصد دارند به آنها آسیب برسانند.
افرادی که هذیان های گزند و آسیب را تجربه می کنند ممکن است مواردی مانند:
- همسایه‌هایم شبانه وارد خانه‌ام می‌شوند و لباس‌هایم را از کمدم می‌دزدند.»
- پلیس مرا تعقیب می کند زیرا می خواهد مرا شکنجه کند.»
- “روح شیطانی سعی در کشتن من دارد.”
- دولت از طریق آب آشامیدنی مرا مسموم می کند».
- “مردم بالای خیابان از من جاسوسی می کنند و قصد دارند وسایلم را بدزدند.”
افرادی که هذیان های گزند و آسیب را گزارش می کنند ممکن است با عبارات مبهم با گفتن جملاتی مانند “آنها برای رسیدن به من” صحبت کنند، بدون اینکه بتوانند “آنها” را بیان کنند.
گاهی اوقات افرادی که دچار اینگونه هذیان هستند نگرانی های خود را به مسئولین گزارش می دهند. وقتی هیچ اتفاقی نمی افتد، اغلب مشکوک می شوند که مقامات به نحوی درگیر آن هستند. آنها همچنین وقتی کسی به آنها کمک نمی کند ناامید می شوند. آنها ممکن است در مورد اینکه چرا دوستان و اعضای خانواده نگرانی های خود را با هم در میان نمی گذارند سردرگم شوند، یا ممکن است از اینکه کسی اقدامی نمی کند عصبانی شوند.
علل هذیان های گزند و آسیب
علل مختلفی با روان پریشی مرتبط است ، از جمله آسیب های دوران کودکی و همچنین عوامل اجتماعی، ژنتیکی و بیولوژیکی.
- عوامل بیولوژیکی : ناهنجاری های مغزی یا عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز و همچنین مصرف الکل و مواد مخدر می تواند به هذیان های گزند و آسیب کمک کند.
- ترومای دوران کودکی : برخی از مطالعات به طور خاص ترومای دوران کودکی را با پارانویا مرتبط کرده اند.
- عوامل ژنتیکی : اختلالات هذیانی در افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها دارای اختلال هذیان یا اسکیزوفرنی است، شایع تر است.
- عوامل اجتماعی : فیلم‌ها، کتاب‌ها، فرهنگ عامه‌پسند و سایر عوامل اجتماعی ممکن است هذیان های گزند و آسیب را افزایش دهند یا تقویت کنند.
عوامل مرتبط
افرادی که اینگونه هذیان را تجربه می کنند، از نظر طرز تفکر، احساس و رفتار، عوامل مختلفی مشترک دارند. با این حال، مشخص نیست که آیا این عوامل باعث ایجاد هذیان های گزند و آسیب می شوند یا اینکه هذیان های جفا باعث بروز این موارد می شوند.
در اینجا شش چیز مشترک اکثر افراد مبتلا به هذیان های گزند و آسیب وجود دارد.
نگرانی و نشخوار فکری
افرادی که هذیان های گزند و آسیب را تجربه می کنند، احتمالاً زمان زیادی را صرف نگرانی می کنند. چندین مطالعه نشان داده اند که میزان نگرانی در افرادی که هذیان های گزند و آسیب را تجربه می کنند مشابه میزان نگرانی افراد مبتلا به اختلالات اضطرابی است.
زمان صرف شده برای تصور نتایج غیرقابل قبول و ایده های فاجعه آمیز ممکن است با هذیان های گزند و آسیب همراه شود. یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که یک دوره نگرانی اغلب قبل از هذیان های گزند و آسیب است.
درمان اضطراب زمینه‌ای در کاهش اینگونه هذیان مؤثر است. افرادی که مهارت هایی را برای کاهش نگرانی خود یاد می گیرند، ممکن است بتوانند علائم خود را بهتر مدیریت کنند.
افکار منفی
افرادی که احساس متفاوت بودن، جدایی، حقارت و آسیب پذیری می کنند بیشتر در معرض پارانوئید هستند. یک مطالعه در سال 2012، 301 بیمار مبتلا به روان پریشی را سه بار در طول یک سال ارزیابی کرد. محققان دریافتند که افکار منفی در مورد خود، تداوم هذیان های گزند و آسیب را پیش بینی می کند.
محققان همچنین دریافتند افرادی که دچار هذیان های گزند و آسیب هستند بیش از حد از خود انتقاد می کنند. مشخص شده است که شفقت به خود افکار پارانوئید را کاهش می دهد.
حساسیت بین فردی
یک مطالعه نشان داد که افراد مبتلا به اینگونه هذیان تمایل به حساسیت بین فردی دارند، به این معنی که در حضور دیگران به دلیل ترس از انتقاد یا طرد شدن احساس آسیب پذیری می کنند.
افراد مبتلا به هذیان های گزند و آسیب نیز بیشتر احتمال دارد که رویدادهای خنثی را حاوی خصومت دیگران تفسیر کنند. حساسیت بین فردی نیز به طور مثبت با سطوح بالاتر اضطراب و افسردگی مرتبط است .
تجربیات داخلی غیر طبیعی
افراد مبتلا به هذیان های گزند و آسیب گاهی اوقات رویدادهای بیرونی را اشتباه تفسیر می کنند. با این حال، برخی تحقیقات نشان داده اند که این تنها زمانی صادق است که فرد در حال تجربه یک وضعیت درونی ناآرام باشد.
برانگیختگی اضطرابی بی دلیل، احساس مسخ شخصیت یا اختلالات ادراکی می تواند باعث شود که فرد به دنبال پاسخ از محیط بیرونی باشد. به عنوان مثال، شخصی که یک رویداد منفی زندگی یا خواب ضعیف را تجربه کرده است ممکن است احساس “خارج” کند. در نتیجه، ممکن است محیط اطراف را به خاطر احساس بدشان سرزنش کنند. ممکن است کسی فکر کند، “من احساس اضطراب می کنم زیرا کسی از من جاسوسی می کند.”
بیخوابی
یک مطالعه در سال 2012 نشان داد که داشتن بی خوابی احتمال ایجاد افکار پارانوئید را تا سه برابر افزایش می دهد. همچنین مشخص شده است که خواب ضعیف پیش بینی کننده تداوم پارانویای موجود است.
بی خوابی یک بیماری قابل درمان است. کمک به افراد برای بهبود کمیت و کیفیت خواب ممکن است کلید کاهش هذیان های گزند و آسیب باشد.
استدلال غیر منطقی
یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که افرادی که هذیان های گزند و آسیب را تجربه می کنند، احتمال بیشتری دارد که سریع نتیجه گیری کنند. افرادی که زود نتیجه می گیرند قبل از تصمیم گیری اطلاعات کمی جمع آوری می کنند و می توانند کاملاً تکانشی باشند.
به عنوان مثال، افرادی که زود نتیجه می‌گیرند ممکن است تصور کنند غریبه‌ای که گوشی را در دست گرفته است از آنها عکس می‌گیرد. آنها همچنین ممکن است بر این باور باشند که گروهی از مردم که در حال خندیدن هستند باید به آنها بخندند.
این مطالعه همچنین نشان داد که افرادی که سریع به نتیجه می‌رسند حافظه کاری ضعیف‌تری از عملکرد، ضریب هوشی پایین‌تر، عدم تحمل عدم اطمینان کمتر و سطوح پایین‌تری از نگرانی داشتند.
درمان هذیان های گزند و آسیب
درمان بسته به نوع بیماری روانی که فرد تجربه می کند بسیار متفاوت است. گاهی اوقات مسائل زمینه ای، مانند بی خوابی یا آسیب های گذشته، باید مورد توجه قرار گیرند. در مواقع دیگر، کاهش اضطراب می تواند یک مداخله مفید باشد.
- درمان : یک مطالعه در سال 2014 نشان داد که درمان شناختی رفتاری (CBT) می تواند یک مداخله موثر باشد. وقتی درمانگران به بیماران کمک کردند تا نگرانی و نشخوار فکری را کاهش دهند، هذیان های گزند و آسیب کاهش یافت. CBT همچنین منجر به کاهش قابل توجه سایر علائم روانپزشکی و سطوح عمومی پارانویا شد.
- دارو : بسته به بیماری، ممکن است از داروهای ضد روان پریشی، داروهای ضد افسردگی یا سایر داروهای تثبیت کننده خلق استفاده شود.
- خدمات پشتیبانی : افرادی که دچار هذیان هستند ممکن است با کارهای روزمره مانند رفتن به محل کار، انجام وظایف و پرداخت قبوض نیز دست و پنجه نرم کنند. آنها ممکن است به خدمات پشتیبانی حرفه ای در خانه نیاز داشته باشند تا در انجام کارهای روزانه به آنها کمک کنند.
- بستری شدن در بیمارستان : با این حال، گاهی اوقات افراد مبتلا به هذیان به متخصصان بی اعتماد هستند، که می تواند درمان را حتی پیچیده تر کند. ممکن است گاهی اوقات نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد تا به فرد کمک کند کنترل بهتری بر علائم داشته باشد.
مقابله با هذیان های گزند و آسیب
حمایت از فردی که دچار هذیان های گزند و آسیب است می تواند سخت باشد. ممکن است مجبور شوید زمان زیادی را صرف گوش دادن به توضیح آنها کنید که چگونه مورد آزار و شکنجه قرار می گیرند – حتی اگر هیچ مدرکی دال بر صحت آن وجود نداشته باشد. یا، ممکن است مواقعی وجود داشته باشد که آنها اصرار دارند که شما هم برای گرفتن آنها بیرون بروید.
همدلی داشته باشید
در حالی که ممکن است وسوسه شوید که به فرد بگویید هذیان دارد و افکارش غیرمنطقی است، تلاش شما بیشتر از اینکه مفید باشد ضرر دارد. یک رویکرد بهتر این است که بر احساسات عزیزتان تمرکز کنید. جملاتی از این قبیل بگویید: «می دانم که این واقعاً برای شما استرس زا است». نگرانی خود را با گفتن جملاتی از این قبیل ابراز کنید: “متوجه شدم که شما اذیت میشوید.”
به دنبال حمایت برای خود باشید
یک گروه پشتیبانی می‌تواند به شما کمک کند تا در مورد مبارزات، استراتژی‌ها و منابعی که افراد دیگر در موقعیت‌های مشابه مفید یافته‌اند، آشنا شوید. این که آیا فردی که دچار هذیان های گزند و آسیب می شود، همسر، خواهر و برادر، والدین یا فرزند شما باشد، به دنبال درمان برای خودتان نیز باشید. یک متخصص روانپزشک می تواند به شما کمک کند تا درک بهتری از بیماری عزیزتان و استراتژی هایی که می تواند به شما در مقابله با آن کمک کند به دست آورید.
در صورت لزوم، آنها حتی ممکن است بتوانند شما را در انجام برخی آزمایش های واقعیت با عزیزتان راهنمایی کنند. این عمل شامل جمع آوری حقایقی است که از هذیان حمایت می کند و همچنین حقایقی که هذیان را رد می کند. به جای اینکه به فرد بگوییم باورهایش درست نیست، آزمایش واقعیت به فرد کمک می کند تا بر اساس شواهد خود نتیجه گیری کند.
خانواده درمانی را در نظر بگیرید
خانواده‌درمانی همچنین می‌تواند به شما در تعیین بهترین پاسخ به فردی که دچار هذیان است کمک کند. دانستن اینکه چه بگوییم و چگونه از کسی حمایت کنیم می تواند برای درمان او بسیار مفید باشد.
سخن پایانی
تماشای کسی که دوستش دارید تجربه هذیان های گزند و آسیب را تجربه می کند ممکن است گاهی اوقات سخت باشد. اما با مداخله و حمایت می توانید به عزیزتان کمک کنید و راه هایی برای مقابله پیدا کنید.