فاگوفوبیا (بلع‌هراسی) یا ترس از بلع، نوع نسبتاً نادری از فوبیا است . گاهی اوقات با شبه دیسفاژی (سودودیسفاژی یا ترس از خفگی) اشتباه می شود . تفاوت عمده این است که افراد مبتلا به فاگوفوبیا از عمل بلع می ترسند، در حالی که مبتلایان به شبه دیسفاژی می ترسند که بلع منجر به خفگی شود.
هر دو ترس گاهی اوقات با بیماریهای پزشکی مانند دیسفاژی (بلع دشوار) و ادینوفاژی (بلع دردناک) اشتباه می شوند که در آن یک اختلال فیزیولوژیکی باعث بلع دشوار یا دردناک می شود.
علائم ترس از بلع
ترس از بلع می تواند علائم مختلفی ایجاد کند که قابل توجه ترین آنها بی میلی شدید یا اجتناب از بلع غذاها، مایعات یا قرص ها است.
سایر علائم بلع‌هراسی عبارتند از:
- اضطراب پیش بینی کننده قبل از غذا
- خوردن در لقمه های بسیار کوچک و نوشیدن مکرر در طول وعده های غذایی برای کمک به بلع
- اضطراب و ترس شدید از فکر بلع
- حملات پانیک
- ضربان قلب و تنفس سریع
- بی میلی یا اجتناب از خوردن یا آشامیدن در حضور دیگران
- تعریق
- تغییر رژیم غذایی کاملاً مایع به عنوان تلاشی برای کاهش بخشی از اضطراب ناشی از بلع غذا
- کاهش وزن
بلع‌هراسی در صورت عدم درمان می تواند خطرناک باشد، زیرا ممکن است فرد مبتلا به این عارضه غذا خوردن و نوشیدن را برای روزها متوقف کند و در معرض خطر کم آبی بدن، کاهش وزن قابل توجه و سوء تغذیه قرار گیرد.
علل ترس از بلع
علت فاگوفوبیا ناشناخته است و ممکن است مجموعه پیچیده‌ای از عوامل مانند تجربیات قبلی و سایر بیماری های زمینه ای را شامل شود. فوبیا را می توان با تماشای دیگران نیز یاد گرفت . دیدن احساس درد یا خجالت شخص دیگری در حین بلع می تواند باعث ایجاد ترس از آن نیز شود.
ترس از غذاها
ترس از بلع ممکن است در افرادی که سایر ترس های مرتبط با غذا را تجربه می کنند ظاهر شود. فوبیای غذا ممکن است شامل ترس از انواع خاصی از غذاها باشد، مانند مواد فسادپذیر یا غذاهایی که در صورت عدم طبخ خطرناک هستند. نگرانی مداوم در مورد مصرف غذای آلوده نیز ممکن است به بلع‌هراسی منجر شود.
تجربیات منفی با خوردن
ترس از بلع اغلب، اگرچه نه همیشه، توسط یک تجربه منفی هنگام مصرف غذا ایجاد می شود. برای مثال، یک تجربه قبلی با خفگی، می‌تواند به فاگوفوبیا (و بالقوه شبه دیسفاژی) منجر شود. یک روش پزشکی دردناک که شامل گلو می‌شود، مانند تراکئوتومی، ممکن است باعث ایجاد اضطراب در حین بلع شود.
اضطراب و تنش
بلع‌هراسی یکی از معدود فوبیایی است که واقعاً می تواند شرایط ترسناک را ایجاد کند ( فوبوفوبیا یا ترس از فوبیا و ترس یکی دیگر از موارد است). اضطراب و تنش می تواند باعث انقباض ماهیچه های گلو شود، احساسی مانند “توده ای در گلو”.
کسانی که از بلع می ترسند ممکن است وقتی بیش از حد مضطرب شوند، از نظر جسمی قادر به انجام این کار نباشند. این به نوبه خود می‌تواند ترس را بدتر کند و چرخه‌ای پایدار ایجاد کند که غلبه بر آن دشوار است.
فاگوفوبیا همچنین می تواند در غیاب هر محرک قابل شناسایی رخ دهد.
تشخیص ترس از بلع
بلع‌هراسی به عنوان یک فوبی خاص در ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) می باشد . فوبیای خاص شامل ترس از یک شی یا موقعیت خاص – در این مورد، بلع – است که با خطر واقعی موجود تناسب ندارد.
برای تشخیص فاگوفوبیا، پزشک معالج با شما صحبت می کند تا مشخص کند که آیا علائم شما حداقل شش ماه وجود دارد و به اندازه ای شدید است که باعث اختلال در زندگی شما شود، مانند روابط یا شغل شما.
آنها همچنین سایر بیماریهای پزشکی را که می تواند منجر به مشکلات بلع شود، مانند خشکی دهان، بیماری رفلاکس معده به مری (GERD)، بدشکلی بدن ، یا گلوبوس هیستریکوس (احساس مزمن داشتن یک توده در گلو) رد می کنند . آنها همچنین ممکن است به دنبال علائم بیماری روانی دیگری باشند، مانند:
درمان ترس از بلع
ترس از بلع می تواند منجر به عادات غذایی محدودتر و در موارد جدی، مشکلات سلامتی قابل توجهی شود. با این حال، فوبی‌های خاص به درمان پاسخ می‌دهند، و چندین گزینه برای درمان بلع‌هراسی نویدبخش است.
- درمان شناختی رفتاری (CBT) : CBT به شما کمک می کند تا الگوهای افکار منفی را متوجه شوید تا بتوانید آنها را به چالش بکشید و رفتارهای متفاوتی را اتخاذ کنید. CBT همچنین راه هایی را برای غلبه بر پریشانی، مانند پرت کردن حواس خود، به شما می آموزد و ممکن است شامل جنبه های روانی آموزشی برای کمک به درک ترس از بلع باشد.
- حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکات چشم (EMDR) : EMDR از محرک های حسی مانند حرکات مکرر چشم یا ضربه زدن به دست استفاده می کند تا ناراحتی را که هنگام بلع احساس می کنید کاهش دهد.
- مواجهه درمانی : مواجهه درمانی شامل رویارویی تدریجی خود با ترس با کمک و حمایت درمانگرتان است و در نهایت به بلع غذاها یا نوشیدنی ها می رسد.
- هیپنوتیزم درمانی : در هیپنوتیزم درمانی ، درمانگر به شما کمک می کند وارد یک حالت خلسه مانند شوید که به شما امکان می دهد عمیق تر روی ریشه ترس خود تمرکز کنید.
- دارو : برخی داروها ممکن است به کاهش سطح اضطراب شما در طول درمان کمک کنند. اینها ممکن است شامل داروهای ضد افسردگی و بتا بلوکرها باشد.
درمانگری را بیابید که با شما همکاری کند تا یک طرح درمانی برای درمان فاگوفوبیا و هر گونه اختلال مرتبط با آن ایجاد کند. ایجاد رابطه با یک متخصص روانپزشک که شما را به خوبی می شناسد می تواند بسیار مفید باشد، زیرا برنامه درمان بلع‌هراسی شما باید طوری طراحی شود که نیازهای خاص شما را برآورده کند.
مقابله با ترس از بلع
در حالی که کمک حرفه ای برای فاگوفوبیا مفید است، می توانید از تکنیک های مقابله ای نیز برای غلبه بر پریشانی خود استفاده کنید. از آنجایی که ماهیچه های گلو اغلب در طول دوره های اضطراب منقبض می شوند، استراتژی های مقابله به طور کلی بر حفظ آرامش تمرکز دارند.
- عوامل حواس پرتی را بیابید : برخی افراد متوجه می شوند که تماشای تلویزیون یا گوش دادن به موسیقی در حین غذا خوردن باعث حواس پرتی می شود که جویدن و بلعیدن را تجربه ای کمتر می کند.
- لقمه‌های کوچک بخورید : لقمه‌های کوچک یا جرعه‌های کوچک مایع ممکن است راحت‌تر از قسمت‌های بزرگتر بلعیده شوند.
- غذا را به طور کامل بجوید : خوب جویدن غذا بلع آن را آسان‌تر می‌کند، که ممکن است به کاهش اضطراب شما کمک کند.
- غذاهای نرم بخورید : غذاهای نرم ممکن است گلوی شما را کمتر از غذاهای سفت و خراش دار تحریک کنند. از آزمون و خطا برای یافتن غذاهایی که بیشتر با آن راحت هستید استفاده کنید.
- بین لقمه ها مایعات بنوشید : مصرف یک جرعه مایع با هر لقمه، فرآیند بلع را آسان می کند.
خلاصه
استفاده از راهبردهای خودیاری می تواند زمانی مفید باشد که با ترس از بلع کنار بیایید. خوردن لقمه های کوچک، جویدن کامل، خوردن غذاهای نرم و نوشیدن مایعات فراوان می تواند مفید باشد.
یادت باشه
در حالی که بلع‌هراسی نادر است، یک بیماری جدی است که اغلب نیاز به درمان حرفه ای دارد. اگر فکر می کنید ممکن است این فوبیا را داشته باشید، همچنین مهم است که با یک متخصص کار کنید تا سایر شرایط پزشکی مرتبط با مشکلات بلع را رد کنید.
سوالات متداول
اگر بلع‌هراسی دارید چگونه قرص ها را قورت دهید؟
مطمئن شوید که مقدار زیادی آب دارید و تمرین را با یک تکه آب نبات یا غذا در نظر بگیرید. از یک داروساز بپرسید که آیا می توانید قرص را خرد کنید یا بجوید یا اینکه آیا داروی شما به صورت کپسول ژل یا مایع موجود است. یک مطالعه نشان داد که دو تکنیک معروف به روش “بطری پاپ” یا تکنیک “تحریک به جلو” می‌توانند بلع قرص‌ها را آسان‌تر کنند.
برای غلبه بر بلع‌هراسی چه کاری می توانید انجام دهید؟
فوبیا به درمان ها از جمله CBT و مواجهه درمانی پاسخ خوبی می دهند، بنابراین جستجوی کمک حرفه ای بهترین راه برای غلبه بر این ترس است. تکنیک‌های آرام‌سازی، لقمه‌های کوچک و مصرف غذاهای نرم نیز می‌توانند مفید باشند.
اگر اضطراب دارید چگونه با مشکل بلع کنار می آیید؟
اگر احساس اضطراب دارید، روان درمانی می تواند مفید باشد، اما استراتژی های خودیاری نیز وجود دارد که می تواند مفید باشد. مدیتیشن، تمرکز حواس، تنفس عمیق و آرام سازی پیشرونده عضلانی می تواند برای مدیریت اضطراب زمانی که با ترس از بلع دست و پنجه نرم می کنید مفید باشد. با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی خود صحبت کنید.