آریپیپرازول یک داروی ضد روان پریشی آتیپیک است که برای درمان تعدادی از اختلالات از جمله اختلال دوقطبی تایید شده است. همچنین آریپیپرازول به طور خاص برای درمان اپیزودهای شیدایی و مختلط در اختلال دوقطبی، به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروهای ضد شیدایی استفاده می شود.
مهمترین اطلاعاتی که باید در مورد آریپیپرازول بدانم چیست؟
شما در موارد زیر نباید آریپیپرازول را مصرف کنید:
- حساسیت مفرط به آریپیپرازول یا سایر مواد موجود در دارو دارید. یا
- شما روان پریشی مرتبط با زوال عقل دارید.
اگر بیماری دیگری مانند دیابت، اختلالات حرکتی، تشنج، کاهش تعداد گلبول های سفید خون، فشار خون پایین، کلسترول بالا یا مشکلات قلبی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
آریپیپرازول برای درمان چه چیزی استفاده می شود؟
این دارو برای درمان اختلالات زیر تأیید شده است:
- اسکیزوفرنی در افراد 13 ساله یا بالاتر
- همچنین آریپیپرازول در اختلال دوقطبی I در افراد 10 ساله یا بالاتر استفاده می شود.
- اختلال افسردگی اساسی در بزرگسالان (در ترکیب با یک داروی ضد افسردگی دیگر زمانی که فرد به آن داروی ضدافسردگی واحد پاسخ نمی دهد استفاده می شود)
- آریپیپرازول در بی قراری همراه با اسکیزوفرنی یا شیدایی دوقطبی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
- بیقراری مرتبط با اختلال طیف اوتیسم در کودکان 6 تا 17 ساله
- سندرم تورت در کودکان و نوجوانان 6 سال و بالاتر
موارد استفاده off-label
این دارو همچنین گاهی اوقات برای درمان اختلال شخصیت مرزی و هیپرپرولاکتینمی ناشی از دارو (بیماری ناشی از سایر داروهای ضد روان پریشی که منجر به افزایش سطح پرولاکتین می شود) بصورت off-label تجویز می شود.
عوارض جانبی رایج آریپیپرازول
در بزرگسالان، عوارض جانبی رایج عبارتند از:
- آکاتیزیا
- اضطراب
- تاری دید
- یبوست
- سرگیجه
- خستگی
- سردرد
- بیخوابی
- حالت تهوع
عوارض جانبی در کودکان مشابه است، به علاوه احتقان بینی، ترشح آب دهان و تغییر در اشتها.
عوارض جانبی جدی بالقوه آریپیپرازول
آریپیپرازول ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد کند، مانند:
- تغییر در سطح کلسترول
- مشکل در بلع
- افزایش قند خون
- لکوپنی، نوتروپنی و آگرانولوسیتوز که باعث کاهش شدید و خطرناک تعداد گلبول‌های سفید خون می‌شوند نیز گزارش شده‌اند و بالقوه کشنده هستند.
- سندرم بدخیم نورولپتیک، که یک عارضه بالقوه کشنده است که با علائمی مانند تب بالا، سفت شدن عضلات و نوسانات سریع فشار خون مشخص می شود.
- افت فشار خون ارتواستاتیک، یا احساس سبکی سر هنگام حرکت از حالت درازکش یا نشسته به حالت ایستاده خیلی سریع، به دلیل افت فشار خون
- تشنج
- دیسکینزی دیررس ، که اختلالی است که باعث حرکات کنترل نشده صورت و سایر حرکات می شود
- افزایش وزن
مشکلات کنترل تکانه از جمله قمار بیمارگونه، خرید اجباری و غذا خوردن اجباری نیز ممکن است رخ دهد. در چنین مواردی، پزشک تجویز کننده شما ممکن است کاهش دوز یا قطع دارو را توصیه کند.
ملاحظات هنگام مصرف آریپیپرازول
اگر قصد بارداری دارید یا باردار هستید، فوراً با پزشک تجویز کننده خود صحبت کنید. مطالعات روی حیوانات نشان می دهد که آریپیپرازول ممکن است برای جنین مضر باشد، اما مشخص نیست که آیا این خطر برای انسان نیز صدق می کند یا خیر. پزشک می تواند به شما کمک کند تا تعیین کنید که آیا مزایای مصرف آریپیپرازول بیشتر از مشکلات احتمالی است یا خیر.
سایر هشدارهای مهم عبارتند از:
- در حین مصرف آریپیپرازول الکل ننوشید.
- هنگام استفاده از آریپیپرازول از گرم شدن بیش از حد و کم آبی بدن خودداری کنید.
- آریپیپرازول ممکن است به شیر مادر نیز منتقل شود، بنابراین اگر شیردهی می‌کنید یا قصد شیردهی دارید، حتماً با روانپزشک خود صحبت کنید.
ترک آریپیپرازول
اگر به طور ناگهانی مصرف آریپیپرازول را متوقف کنید، ممکن است علائم ترک را تجربه کنید. با اینکه ترک در مطالعات روی دارو انجام شده است، مشاهده نشد، اما برخی از افراد علائم را در نتیجه قطع ناگهانی دارو گزارش کرده اند.
از آنجایی که به نظر می رسد ترک غیر معمول است، علائم دقیق و جدول زمانی به خوبی شناخته نشده است. اگر به طور ناگهانی مصرف دارو را ترک کنید، ممکن است حالت تهوع، افزایش ضربان قلب، تب، سردرد، بدن درد و تعریق را تجربه کنید.
هرگز بدون مشورت با پزشک خود، مصرف آریپیپرازول را قطع نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.
برای جلوگیری از علائم احتمالی ترک، پزشک ممکن است کاهش تدریجی دوز را توصیه کند. همچنین باید در مورد داروها یا راهکارهای دیگری که پس از قطع مصرف آریپیپرازول برای مدیریت وضعیت خود استفاده خواهید کرد، صحبت کنید.
تداخلات دارویی با آریپیپرازول
آریپیپرازول همچنین ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشد. برخی از داروهایی که ممکن است با آریپیپرازول تداخل داشته باشند عبارتند از:
- کلاریترومایسین، یک آنتی بیوتیک
- داروهای ضد افسردگی از جمله فلوکستین و پاروکستین
- داروهای ضد قارچی شامل فلوکونازول، کتوکونازول و ایتراکونازول
- داروهای HIV، از جمله ایندیناویر و کالترا (لوپیناویر/ریتوناویر)
- کینیدین، ضد آریتمی
تگرتول (کاربامازپین) و ریفامپین ممکن است اثربخشی آریپیپرازول را کاهش دهند.
حتماً پزشک خود را از تمام داروهای خود مطلع کنید، زیرا ممکن است دوز آریپیپرازول شما بر اساس این اطلاعات تغییر کند.
هشدارها در مورد آریپیپرازول
هشدارهای جعبه سیاه زمانی در داروها گنجانده می شود که پتانسیل ایجاد عوارض جانبی جدی و تهدید کننده زندگی را داشته باشند. آریپیپرازول دو هشدار جعبه سیاه از FDA دارد:
- افزایش مرگ و میر در بیماران مسن مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل : آریپیپرازول برای درمان افراد مبتلا به روان پریشی مرتبط با دمانس مورد تایید FDA نیست، اگرچه گاهی اوقات برای این منظور استفاده می شود. درمان افراد مسن مبتلا به روان پریشی مرتبط با زوال عقل با داروهای ضد روان پریشی، آنها را تا حدودی در معرض خطر مرگ قرار می دهد.
- داروهای ضد افسردگی و خودکشی : اگرچه آریپیپرازول یک داروی ضد افسردگی نیست، اما این هشدار استاندارد را دارد که داروهای ضد افسردگی ممکن است خطر افکار و رفتار خودکشی را در کودکان، نوجوانان و بزرگسالان جوان افزایش دهند.