ترس از تاریکی ( Nyctophobia یا scotophobia یا lygophobia) تقریباً همه کودکان، حداقل برای مدتی از تاریکی میترسند. این ترس اغلب در دو تا سه سالگی ظاهر میشود. ترس از تاریکی در میان کودکان متفاوت و در حال تغییر است. یک شب از هیولا و شب دیگر از دزد می ترسند معمولاً اطمینان دادن به کودک (هر چند جزیی مانع از تشدید و مزمن شدن ترس میشود. اما گاهی ترس در کودک باقی میماند. در این صورت پیشنهادهای زیر شما را در غلبه بر آن مشکل یاری خواهند داد.
در مورد ترس از تاریکی بحث کنید
هیچگاه بر روی احساساتی مثل ترس سرپوش نگذارید، بلکه به آنها اعتراف کنید. زیرا به نظر کودک آنها واقعی هستند به او اطمینان دهید که چیزی برای ترسیدن وجود ندارد. اما احساسات او را به عنوان احمقانه با بچگانه بودن مسخره نکنید. از کودک بپرسید که در تاریکی از چه چیزی میترسد. در یک اتاق تاریک کنار او بنشینید و بخواهید علت ترس خود را شرح دهد.
کودک را در برابر ترس از تاریکی مقاوم کنید.
مجموعه ای از بازیها میتوانند کودک را به تاریکی عادت دهند. به برخی از این بازی ها توجه کنید:
- دنبال بازی: خودتان نقش راهنما را بر عهده بگیرد و از کودک بخواهید شما را دنبال کند. بهتر است با دستتان او را راهنمایی کنید. در ابتدا بازی را در روشنایی انجام دهید و فقط گاهی وارد تاریکی شوید. اما به تدریج مدت زمان بیشتری را در تاریکی بگذرانید. اگر کودک خواست جای خود را با او عوض کنید.
- بشمار بازی: همراه با فرزندتان در یک محل تاریک بایستید و تا عدد سه بشمارید. کم کم این زمان را طولانی تر کنید تا به شصت ثانیه برسد. او را از صمیم قلب تحسین کنید به تدریج صدایتان را پایین تر بیاورید. برای یک کودک بزرگتر میتوانید این زمان را تا چند دقیقه نیز افزایش دهید.
- در تاریکی گرگم به هوا بازی کنید: هر کدام به نوبت گرگ شوید و در حین بازی حسابی سر و صدا کنید.
- اتاقی مخصوص بازی بسازید. برای نمونه بر روی میز پتویی بیندازید و به کودک اجازه دهید تا به زیر آن برود و برایش در و پنجره درست کند. این مکان فضای مناسبی برای بازی کردن در تاریکی است.
- در ترس کودک شریک شوید. همراه با کودکتان در اتاقی تاریک بنشینید و سایه ها را تماشا کنید و به صداهایی که او را میترساند گوش دهید. در صورت لزوم چراغ اتاق را روشن کنید و منشاء سایه ها یا صداها را برای او توضیح دهید. بگذارید کودک بکوشد با در آوردن صداهای عجیب و غریب شما را بترساند. شما هم مانند یک آدم ترسو رفتار کنید تا احساس کند در این بازی موفق شده است.
- با او قایم باشک بازی کنید. و یا اشیای خاص را در یک مکان تاریک مخفی کنید و از او بخواهید آن را پیدا کند تا در این صورت یک امتیاز مثبت به دست آورد. میتوانید برای هر سه علامت مثبت هدیه ای کوچک به او بدهید.
به کودک اطمینان دهید که در تاریکی خطری او را تهدید نمی کند.
- شب هنگام قبل از خواب درها و پنجره ها را با همکاری کودک قفل کنید. توضیح دهید که دزد به ندرت به خانه ای که کسی در آن است وارد میشود. و همین طور بگویید که اگر دزدی وارد خانه شود شما زودتر بیدار خواهید شد. در صورت امکان یک زنگ در اتاق کودک تعبیه کنید تا اطمینان یابد هر موقع که بخواهد میتواند شما را خبر کند. وسایل حفاظتی اضافی نظیر چفتهای پشت در و پنجره یا حتی سیستم دزدگیر میتوانند در کاهش ترس ،کودک نقش بسزایی داشته باشند.
- از یک کلید دیمر استفاده کنید. روش استفاده از این کلید را به کودک بیاموزید هر شب با دیمر شدت نور لامپ را کمتر کنید تا زمانی که به راحتی بتواند در تاریکی مطلق بخوابد.
- همراه با کودکتان در حالی که یک چراغ قوه در دست دارید به اتاق تاریکی وارد شوید و نقش جاسوسها را بازی کنید.
- به فرزندتان بیاموزید تا در تاریکی با خودش صحبت کند. وقتی او جمله هایی نظیر «من نمیترسم هیچ چیز نمیتونه به من صدمه بزنه» را تکرار کند میتواند خودش را شجاع بداند.
از مشوقها استفاده کنید.
هرگاه کودک را در غلبه بر ترسش موفق ،دیدید موفقیت او را تحسین کنید. یک جدول شجاعت طراحی کنید. منظور از شجاعت انجام وظیفه محول شده در تاریکی است (حتی با وجود احساس ترس). بهتر است در مراحل نخست اتاق کاملاً تاریک نباشد. برای مثال از کلید دیمر استفاده کنید و یا چراغ قوه ای در اختیار کودک قرار دهید. برای شب اول دو دقیقه در تاریکی کافی است. اما هر شب یک دقیقه به این زمان بیفزایید. این کار را تا آنجا ادامه دهید که کودک بتواند قبل از به خواب رفتن، به راحتی در رختخوابش دراز بکشد در صورت موفقیت ،کودک یک امتیاز مثبت در جدول بگذارید و بگویید که اگر تعداد این علامتها برای مثال به پنج عدد برسد، هدیه ای خوب به او خواهید داد.
پاداش مخصوصی به کودک بدهید.
وقتی کودک نشان داد که ترسش از تاریکی از میان رفته است، او را برای تماشای فیلم مورد علاقه اش به سینما ببرید. در صورت لزوم اجازه دهید یکی از اسباب بازی هایش را همراه خود بیاورد و یا دست شما را بگیرد. و نکته آخر اینکه ذرت بو داده را فراموش نکنید!