تداعی صوتی (Clang association) گروه‌بندی‌هایی از کلمات، معمولاً کلمات قافیه‌ای هستند که بر اساس صداهای مشابه هستند، حتی اگر خود کلمات دلیل منطقی برای گروه‌بندی با هم ندارند. فردی که به این شکل صحبت می کند ممکن است علائم روان پریشی در اختلال دوقطبی یا اسکیزوفرنی را نشان دهد.
در اختلال دوقطبی، تداعی‌های صوتی به طور کلی در دوره‌های روان پریشی در مراحل شیدایی بیماری ظاهر می‌شوند. در اسکیزوفرنی، تداعی‌های صدا با اختلال تفکر، یکی از ویژگی‌های بارز این بیماری، ارتباط نزدیکی دارد. “تداعی صوتی” همچنین به عنوان “گلسومانیا” در ادبیات پزشکی مربوط به تغییرات گفتار در اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی وجود دارد.
تداعی صوتی چگونه است؟
تداعی‌های صوتی عموماً کمی شبیه شعر قافیه‌ای به نظر می‌رسند، با این تفاوت که شعرها معنایی ندارند. (آنها منطقی نیست زیرا هیچ دلیل منطقی برای گروه بندی آن کلمات خاص در یک شعر وجود ندارد.)
مثلا در آهنگ “X Amount of Words” توسط جاستین فورستنفلد (که مبتلا به اختلال دوقطبی است) از بلو اکتبر کلمات “pathetic” و “sympathetic” به ترتیب با “prosthetic” و “paramedic” هم قافیه هستند:
Imagine the worst
Systematic, sympathetic
Quite pathetic, apologetic, paramedic
Your heart is prosthetic
این کلمات دلیل منطقی زیادی برای گروه بندی شدن در کنار هم ندارند، اما آنها یک ریتم جذاب و تند و تیز ایجاد می کنند… از این رو اصطلاح “تداعی های صوتی” را به وجود می آورند. شما می‌توانید با هر کلمه‌ای که در گروه‌بندی معنی ندارد، تداعی صوتی داشته باشید. اینم یکی دیگه:
Auto, tomorrow, swallow, Zoro, borrow
یک مثال فارسی: قطوره، بطوره، چطوره!
کلماتی که در تداعی‌های اهنگ به کار می‌روند عموماً قافیه هستند، اگرچه ممکن است فقط تا حدی قافیه باشند.
بخشی از «سالاد کلمه»
در اختلال دوقطبی و اسکیزوفرنی، تداعی‌های صوتی به عنوان بخشی از یک بیماری اختلال زبانی به نام اسکیزوفازیا (معمولاً به عنوان “سالاد کلمه” شناخته می‌شود) می باشد. در واقع، اختلال زبان یکی از ویژگی های اصلی اسکیزوفرنی است.
زمانی میگویند که فردی دچار اسکیزوفازی می شود که گفتار او درهم، تکراری و به سادگی معنا ندارد.
این گفتار ممکن است دارای نئولوژیسم باشد ، که بیمار کلمات یا عبارات بگونه ای می سازد که درک آنها بهت آور و غیرممکن است. و سایر علائم اسکیزوفازیا نیز ممکن است صدایی صاف یا کیفیت صدای غیرمعمول دیگری داشته باشند.ممکن است در به خاطر سپردن کلمات یا همچنین استفاده صحیح از آنها نیز مشکلاتی به نظر برسد.
نوشتن تداعی ها
اسکیزوفازیا علاوه بر اینکه منجر به تداعی های صوتی، نئولوژیسم و زبان گفتاری نابسامان می شود ، ممکن است بر زبان نوشتاری نیز تأثیر بگذارد. در سال 2000 ، محققان دانشگاه مونترال توانایی نوشتن و دیکته کردن افراد را با اسکیزوفرنی پارانوئید با اسکیزوفازی گلوسومانی را تست کردند.
آنها دریافتند که بیماران نمی توانند کلمات دیکته شده را به طور دقیق بنویسند – برای مثال آنها حروف را در کلمات با حروف مشابه، اما نه یکسان جایگزین کردند. این نشان می دهد که مشکلات زبانی ذاتی در اسکیزوفرنی فراتر از زبان گفتاری در بیماران است.
در واقع، گمانه‌زنی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه مشکلات زبانی در اسکیزوفرنی، مانند تداعی‌های صوتی، ممکن است به مبنای ژنتیکی این بیماری مرتبط باشد.